W dniu 8 maja 2024 roku Sąd Najwyższy, w siedmioosobowym składzie, wydał korzystną dla serwisów blacharsko-lakierniczych uchwałę (III CZP 142/22) w sprawie dopuszczalności uwzględniania rabatów w ramach odszkodowania z obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych (OC ppm). Uchwała została podjęta z wniosku Rzecznika Finansowego.
Sentencja uchwały ma następującą treść:
1. Jeżeli poszkodowany poniósł już koszty naprawy pojazdu lub zobowiązał się do ich poniesienia, wysokość odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych powinna odpowiadać tym kosztom, chyba że w danych okolicznościach są one oczywiście nieuzasadnione; wysokość odszkodowania nie zależy od ulg i rabatów możliwych do uzyskania przez poszkodowanego od podmiotów współpracujących z ubezpieczycielem.
2. Jeżeli poszkodowany nie poniósł jeszcze kosztów naprawy pojazdu ani nie zobowiązał się do ich poniesienia, wysokość odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych powinna odpowiadać przeciętnym kosztom naprawy na lokalnym rynku, z uwzględnieniem możliwych do uzyskania przez poszkodowanego ulg i rabatów, chyba że skorzystaniu z tych ulg i rabatów sprzeciwia się jego uzasadniony interes.
Przede wszystkim uchwała wskazuje w sposób wyraźny, że poszkodowany ma prawo sam zdecydować, w jakim warsztacie będzie chciał przeprowadzić naprawę uszkodzonego pojazdu. W zakresie wyboru warsztatu istotny jest bowiem aspekt zaufania pomiędzy stronami takiej transakcji, a ubezpieczyciel nie może w tym zakresie wymagać konieczności skorzystania z przedłożonych ofert i ulg wypracowanych z współpracującym z nim serwisem. Wyeliminowane powinny być z obrotu sytuacje, kiedy zakłady ubezpieczeń niejako przymuszały poszkodowanych do przeprowadzania naprawy w sieciach naprawczych współpracujących z ubezpieczycielem wskazując na obowiązek zapobiegania zwiększaniu się szkody oraz współdziałania wierzyciela z dłużnikiem przy wykonywaniu zobowiązania.
Najważniejszą jednak konkluzją płynącą z uchwały jest pewna preferencja dla poszkodowanych, którzy naprawiają lub zamierzają naprawić pojazd, a nie tylko przyjąć odszkodowanie i przeznaczyć pieniądze na inne cele. W tej pierwszej sytuacji dużo trudniej będzie ubezpieczycielowi narzucić uwzględnienie rabatów i upustów w wysokości odszkodowania. Jeśli zaś chodzi o poszkodowanych „gotówkowych”, to dopuszczając w tym zakresie możliwość stosowania rabatów i upustów Sąd Najwyższy zaznaczył, że proponowane rabaty i upusty powinny być możliwe do uzyskania w dostępnej dla poszkodowanego sieci warsztatów naprawczych i sklepów z częściami zamiennymi. Rozumieć to należy w ten sposób, że nabycie przez poszkodowanego części z zaproponowanymi rabatami czy upustami powinno być możliwe na rynku lokalnym (rozumianym z reguły jako miejsca zamieszkania poszkodowanego) bez większych trudności. W przeciwnym razie zaproponowane przez ubezpieczyciela rabaty i upusty nie powinny być uwzględniane przy wycenie hipotetycznych kosztów naprawy. Co istotne przy stosowaniu rabatów i ulg brak jest możliwości stosowania jakiegokolwiek automatyzmu.
Rozstrzygnięcie miało ważny skutek dla rynku napraw serwisowych, a zwłaszcza dla ASO, ponieważ promować będzie naprawy „fakturowe”.
CZŁONKOWIE WSPIERAJĄCY ZDS
