Zgodnie z projektem, za podmiot zbiorowy nie będą uznani mikro, mali i średni przedsiębiorcy. Natomiast czynem zabronionym w rozumieniu projektu jest czyn zabroniony przez ustawę pod groźbą kary jako przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub jako przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem czynów popełnionych przez opublikowanie materiału prasowego oraz innych naruszeń prawa związanych z przekazywaniem myśli ludzkiej, do których stosuje się przepisy o odpowiedzialności prawnej i postępowaniu w sprawach prasowych określone w ustawie z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 1914).”.
Wobec wprowadzenia definicji czynu zabronionego w projekcie uchylony został art. 16, który obecnie wymienia enumeratywnie przestępstwa, za które podmiot zbiorowy ponosi odpowiedzialność w przypadku popełnienia ich przez osoby fizyczne działające w jego imieniu i interesie. Zauważyć też należy, że w świetle nowej definicji podmioty zbiorowe nie będą ponosiły odpowiedzialności w przypadku popełnienia wykroczenia (jak np. art. 97 Kodeksu wykroczeń) czy też w sytuacji gdy inne przepisy przewidują nałożenie kary pieniężnej, jak np. w art. 140 mb Ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym.
Projekt stanowi, iż podmiot zbiorowy odpowiada za czyn zabroniony, którego znamiona zostały wyczerpane przez działanie lub zaniechanie organu tego podmiotu, pozostające w bezpośrednim związku z prowadzoną przez ten podmiot działalnością oraz jeżeli został popełniony przez członka organu tego podmiotu, osobę fizyczną uprawnioną do reprezentacji, podejmowani decyzji lub sprawowania nadzoru, osobę fizyczną dopuszczoną do działania przez organ/członka organu, a także przez osobę zatrudnioną, w związku ze świadczeniem pracy na rzecz podmiotu jeżeli uzyskał korzyść lub mógł uzyskać korzyść nawet niemajątkową.
Aby podmiot zbiorowy mógł ponieść odpowiedzialność koniecznym będzie wykazanie braku należytej staranności w wyborze osoby popełniającej czyn zabroniony albo w nadzorze nad nią. Warunkiem odpowiedzialności będzie również popełnienie czynu zabronionego w następstwie takiej nieprawidłowości w organizacji działalności podmiotu zbiorowego, która ułatwiła lub umożliwiła jego popełnienie, jednakże w tym przypadku podmiot zbiorowy może uwolnić się od odpowiedzialności jeżeli wykaże, że pomimo nieprawidłowości została zachowana należyta staranność przez organy i osoby uprawnione do działania.
Zgodnie z nowelą dla odpowiedzialności podmiotu zbiorowego nie będzie już konieczne uzyskanie wyroku skazującego czy też warunkowo umarzającym postępowanie karne, wydane w stosunku do osoby fizycznej działającej w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego.
Zmianie ulegnie również wysokość kary pieniężnej nakładanej przez sąd. Kara pieniężna ma wynosić od 10 000 zł do 30 000 000 zł, a nie jak obecnie od 1 000 zł do 5 000 000 zł, przy czym nie więcej niż 3% przychodu osiągniętego w roku obrotowym, w którym doszło do popełnienia czynu zabronionego.
Dla dealerów ważna jest odpowiedź na pytanie, czy podmioty zbiorowe będą mogły w trybie ustawy ponosić odpowiedzialność za brak pierwszej rejestracji pojazdu używanego (art. 71 ust. 7 PRD) i brak zawiadomienia o nabyciu lub zbyciu (art. 78 ust. 2 PRD). Przypomnijmy, że może to podlegać odpowiedzialności jak wykroczenie na podstawie art. 97 Kodeksu wykroczeń. Na szczęście odpowiedzialności w trybie nowej ustawy nie będzie, co wynika z tego, że po prostu wykroczenia nie są „czynem zabronionym” w jej rozumieniu. Tym samym więc odpowiedzialność za te czyny dalej pozostanie na dotychczasowych zasadach – osoby fizyczne będą mogły odpowiadać z art. 97 KW i na podstawie art. 140mb Prawa o ruchu drogowym, a osoby prawne „tylko” na podstawie art. 140mb PRD.
CZŁONKOWIE WSPIERAJĄCY ZDS
