Ustawa z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego weszła w życie 16 kwietnia 2022 roku. Ustawa zakłada zamrożenie majątków osób i podmiotów wpisanych na specjalną listę prowadzoną przez ministra właściwego spraw wewnętrznych. Lista ta ma być publikowana w BIP na stronie właściwego ministra. Aktualna lista została opublikowana w tym miejscu.
Na listę może trafić podmiot bezpośrednio lub pośrednio wspierający agresję Federacji Rosyjskiej na Ukrainę w dniu 24 lutego 2022 roku, za poważne naruszenie praw człowieka, za represje wobec społeczeństwa obywatelskiego i opozycji demokratycznej lub podmiot którego działalność stanowi inne poważne zagrożenie dla demokracji lub praworządności w Federacji Rosyjskiej lub na Białorusi. Na listę może zostać wpisany również podmiot, który jest bezpośrednio związany z takimi osobami lub podmiotami, w szczególności ze względu na powiązania o charakterze osobistym, organizacyjnym, gospodarczym lub finansowym lub wobec którego istnieje prawdopodobieństwo wykorzystania w tym celu dysponowanych przez niego środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych.
Zgodnie z ustawą, wobec podmiotów wpisanych na listę stosuje się odpowiednio środki określone w rozporządzenia Rady (WE) nr 765/2006 z dnia 18 maja 2006 dotyczące środków ograniczających skierowanych przeciwko prezydentowi Aleksandrowi Łukaszence i niektórym urzędnikom z Białorusi i rozporządzeniu Rady (UE) nr 269/2014 z dnia 17 marca 2014 r. w sprawie środków ograniczających w odniesieniu do działań podważających integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy lub im zagrażających, tj. ulegają zamrożeniu wszystkie środki finansowe i zasoby gospodarcze będące własnością, pozostające w posiadaniu, w faktycznym władaniu lub pod kontrolą tych podmiotów lub powiązanych z nimi osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów. W rozumieniu rozporządzenia Rady (UE) nr 269/2014 „zamrożenie zasobów gospodarczych” oznacza uniemożliwienie wykorzystania zasobów gospodarczych do uzyskiwania środków finansowych, towarów lub usług w jakikolwiek sposób, między innymi poprzez ich sprzedaż, wynajem lub obciążenie hipoteką. „Zamrożenie środków finansowych” oznacza zapobieganie wszelkim ruchom tych środków finansowych, ich przekazywaniu, zmianom, wykorzystaniu, udostępnianiu lub dokonywaniu nimi transakcji w jakikolwiek sposób, który powodowałby jakąkolwiek zmianę ich wielkości, wartości, lokalizacji, własności, posiadania, charakteru, przeznaczenia lub dowolną inną zmianę, która umożliwiłaby korzystanie z nich, w tym zarządzanie portfelem.
W praktyce wobec osób i podmiotów wpisanych na listę nie będzie można dokonać transakcji, zaś fundusze i zasoby gospodarcze tych podmiotów będą zamrożone. Wpisani na listę nie będą mogli również uczestniczyć w postępowaniu o udzieleniu zamówienia publicznego czy też konkursu prowadzonego w oparciu o Prawo zamówień publicznych, jak również mogą być wpisani do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany.
Jako taki nie jest zabroniony eksport lub import towarów, w tym samochodów, do Federacji Rosyjskiej i Białorusi. Wyjątkiem jest import węgla.
Działanie w sposób sprzeczny z ustawą a także z unijnymi przepisami sankcyjnymi wiąże się z dotkliwymi karami pieniężnymi (do 20 000 000 zł), a także z możliwością poniesienia kary pozbawienia wolności w wymiarze co najmniej 3 lat przez osobę odpowiedzialną za zawarcie zakazanej transakcji. Tą samą karą zagrożone jest działanie mające na celu lub której skutkiem jest ominięcie zakazów.